0067 Miasta podwójne w państwie krzyżackim – przykład Torunia

Abstract

Toruń to pierwszy na terenie państwa krzyżackiego przykład miasta podwójnego. Wczesna, trzynastowieczna metryka Starego i Nowego Miasta skłania do pytania o przyczyny, jak i oczekiwania związane z lokacją nowego ośrodka. Kolejne takie układy w Elblągu, Braniewie, Królewcu i Gdańsku są późniejsze, każdy z nich prezentuje swoją indywidualną historię, a Toruń na tym tle szczególnie się wyróżnia. W tekście przywołuję kontekst historycznych uwarunkowań towarzyszących powstaniu toruńskiej aglomeracji, który staram się poszerzyć o czynniki artystyczne mogące uzupełnić wiedzę o relacjach między obydwoma miastami. Są to: układ urbanistyczny, topografia sakralna, formy i parametry głównych świątyń. Wszystkie te komponenty tworzą spójny obraz Nowego Miasta Torunia powiązanego ściśle z krzyżackim zarządcą.